ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Σωκράτης - Η επιλογή του να πιει το κώνειο..

Ο θάνατος του Σωκράτη

Υπήρξαν και συνεχίζουν να υπάρχουν ήρωες και ηρωικοί θάνατοι. Ο θάνατος του Σωκράτη όμως δεν μοιάζει σε τίποτα με εκείνους των άλλων. Δε σκοτώθηκε από δόρυ ή ξίφος στη μάχη, αλλά πέθανε πίνοντας ένα ποτήρι δηλητήριο, καταδικασμένος σε θάνατο ως εγκληματίας. Ίσως κάποιοι να σκέφτεστε ότι αυτό που έχει σημασία είναι τα έργα και η ζωή του και όχι ο θάνατος του μεγάλου αυτού φιλοσόφου. Ένας φιλόσοφος που επηρέασε όσο κανείς άλλος τον ευρωπαϊκό πολιτισμό αν και δεν άφησε πίσω του κανένα γραπτό. Ένας φιλόσοφος που καθ όλη την διάρκεια της ζωής του αλλά και την στιγμή του θανάτου του έδειξε θάρρος και πίστη στα ιδανικά του. Ασχολούμαστε λοιπόν με τον θάνατο του Σωκράτη για να δούμε το πώς συνέβη, τι είπε ο ίδιος (σύμφωνα πάντα με τον Πλάτωνα) αλλά και για να τονίσουμε την υποδειγματική δύναμή και ανδρεία του φιλοσόφου.Ένας θάνατος που προήλθε εξαιτίας της προβληματικής σχέσης του ατόμου με την ίδια την κοινωνία, με την ίδια του την ύπαρξη, με τη δικαιοσύνη και τους νόμους της εποχής.

Τον υποδειγματικό χαρακτήρα του Σωκράτη και την μοναδικότητα με την οποία προσέγγιζε κάθε θέμα την γνωρίζουμε μέσα κυρίως από τον Πλάτωνα, από τις κωμωδίες του Αριστοφάνη και από διάφορα γραπτά του Ξενοφώντα. Περί το έτος 399 π. Χ. τρεις πολίτες τον κατηγορούν. Του καταλογίζουν τρεις κατηγορίες: πρώτη κατηγορία πως διαφθείρει τη νεολαία, δεύτερη κατηγορία η ασέβεια προς τους θεούς και τρίτη κατηγορία η εισαγωγή νέων θεοτήτων. Ουσιαστικό κίνητρο για τις κατηγορίες αυτές υπήρξε η αντιζηλία του με σημαντικούς άνδρες της εποχής.

Μπορούμε να πούμε ότι οι διαδικασίες αυτές δεν ήταν σπάνιες την εποχή εκείνη αλλά κυρίως γινόταν λόγω κακίας. Οι κατηγορίες που ήταν και οι πιο συχνές στην Αθήνα εκείνης της εποχής και θεωρούνταν βαριές ήταν η προσβολή της πατρίδας ή των αρχών της πόλης, οι προσβολές για τους νεκρούς και τους γονείς κάποιου και η ασέβεια προς τους θεούς. Για τους λόγους αυτούς ο Αναξαγόρας έπρεπε να εγκαταλείψει την Αθήνα, όπως η Ασπασία, ο Πρωταγόρας, ο Διογένης της Μήλου ακόμη και ο Ευριπίδης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ελληνική θρησκεία (δωδεκάθεο) δεν είχε ιερατικό δικαστήριο ή μια ιερατική τάξη που να διαχειρίζεται αυτές τις υποθέσεις. Ωστόσο, η κατηγορία της ασέβειας δεν φαίνεται να είναι ένα επιχείρημα που δικαιολογεί την σκληρότητα της ποινής.

Οι ψήφοι κατά του Σωκράτη δεν ήταν πολλοί στην αρχή της διαδικασίας όμως λόγω του πεισματικού και άκαμπτου στις απόψεις χαρακτήρα του, καταδικάστηκε σε θάνατο. Η δίκη έλαβε χώρα στην Αγορά και πήραν μέρος 500 πολίτες άνω των 30 ετών, που επιλέχθηκαν τυχαία από όλους εκείνους που έχουν υποβάλει οικειοθελώς αίτημα στους δικαστές. Στην περίπτωση του Σωκράτη δεν ξέρουμε το τι ειπώθηκε ακριβώς από τους κατηγόρους του αλλά μέσω του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα γνωρίζουμε τα υπερασπιστικά επιχειρήματα του Σωκράτη.

Στην πρώτη του απολογία ο Σωκράτης κατάφερε να τονίσει τις αντιφάσεις που υπήρχαν στο κατηγορητήριο και να οικτήρει εκείνους που ήθελαν να τον εξαφανιστούν (κυρίως τον Μέλητο). Στη συνέχεια, καταθέτει παραδείγματα του ήθους του κατά τη διάρκεια της ζωής του και καταλήγει πως δεν φοβάται το θάνατο και δεν θα παρακαλέσει κανέναν κάνοντας εν τέλει αυτό που νιώθει σωστό ο ίδιος. Τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας ήταν 280 από τους 500 ένορκους να κρίνουν ως ένοχο το Σωκράτη. Για την αθώωσή του απαιτούνταν 251 ψήφοι.

Στην δεύτερη απολογία του και όταν τον ρωτούν οι δικαστές τι ποινή θέλει να του επιβληθεί, ο Σωκράτης αναρωτιέται πως και καταδικάστηκε με τόσο μικρή διαφορά. Στην συνέχεια επιμένει πως μόνο κάλο έχει κάνει στην ζωή του και ζητά ως ποινή να του επιβληθεί η δια βίου και δωρεάν σίτιση στο πρυτανείο όπως γίνεται στους ευεργέτες της πόλης με αποτέλεσμα να εξοργίσει το δικαστήριο. Έτσι αντί να προσπαθήσει να κερδίσει μια ελαφρύτερη ποινή, αποφάσισε να ακολουθήσει τις αρχές του και επέμενε ότι οι άνδρες της Αθήνας κάνουν λάθος και πρέπει να το παραδεχτούν.

Μετά και το δεύτερο σκέλος ακολουθεί και η επόμενη ψηφοφορία όπου τον καταδικάζει σε θάνατο και μάλιστα με περισσότερες ψήφους. Εκεί ακολουθεί το τρίτο και τελευταίο μέρος της απολογίας του. Ο Σωκράτης απορεί γιατί βιάζονται να σκοτώσουν έναν 70χρονο που βρίσκεται ήδη στη δύση της ζωής του. Δεν μετανιώνει για ότι είπε και έκανε και δεν προσπαθεί να αποφύγει την καταδίκη.

Η ανακοίνωση της ποινής του θανάτου δεν κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκή του αταραξία. Μετά την καταδίκη του παρέμεινε στο δεσμωτήριο για 30 μέρες, γιατί ο νόμος απαγόρευε την εκτέλεση της θανατικής ποινής πριν από την επιστροφή του ιερού πλοίου από τις γιορτές της Δήλου. Από τον διάλογο του Πλάτωνα με τον Κρίτων μαθαίνουμε ότι ο Σωκράτης θα μπορούσε να σωθεί αν ήθελε, αφού οι μαθητές του είχαν τη δυνατότητα να τον βοηθήσουν να αποδράσει. Ο Σωκράτης αρνήθηκε και ως νομοταγής πολίτης και αληθινός φιλόσοφος, περίμενε τον θάνατο ειρηνικά και γαλήνια οπότε και ήπιε το κώνειο, όπως πρόσταζε ο νόμος.

Δέχθηκε λοιπόν την ποινή του με ηρεμία και αξιοπρέπεια μένοντας πιστός στους κανόνες της πολιτείας και της απόφασης του δικαστηρίου, δείχνοντας έτσι πως εξακολουθεί να τιμά και να σέβεται τους νόμους. Εκτός από αυτό όμως η πράξη του να μην εμποδίσει το θάνατο του έκρυβε και βαθύτερο νόημα. Δραπετεύοντας θα έπρεπε να ζήσει σαν φυγάς μακριά από τον τόπο του και αυτό δεν το ήθελε. Δεν τον ενδιέφερε να ζήσει όση ζωή του απέμεινε στα 70 του χρόνια στην εξορία, μακριά από τη ζωή και το περιβάλλον που γνώριζε και αγαπούσε, σαν ένας δραπέτης. Άλλωστε για τον Σωκράτη ο θάνατος που θα ερχόταν από το κώνειο, δεν ήταν παρά μία επιτάχυνση της χρονικής στιγμής του θανάτου που θα ερχόταν από γηρατειά έτσι και αλλιώς κάποια στιγμή. Δεν έβλεπε το θάνατο σαν το τέλος. Εκτός από αυτό όμως, με την αυτοθυσία του δεν ήθελε παρά να αποδείξει στους υπόλοιπους την μεγάλη αλήθεια που για αυτόν ήταν αυτονόητη: Πως με τον αδιαμαρτύρητο θάνατο του και υποφέροντας αγόγγυστα την αδικία της εκτέλεσης του αποδείκνυε αυτόματα πως έμενε πιστός στις πεποιθήσεις και τις αρχές που σε όλους δίδασκε μια ζωή, πλήττοντας έτσι τη μισαλλοδοξία και τη δεισιδαιμονία.

Ενώ ετοίμαζαν το κώνειο, ο Σωκράτης μάθαινε μια μελωδία στον πλαγίαυλο.
«Σε τι θα σου χρησιμεύσει;» τον ρώτησαν.
«Μα να μάθω αυτή τη μελωδία πριν πεθάνω».
Italo Calvino

Βιβλιογραφία: Ο Θάνατος του Σωκράτη, Emily Wilson, Εκδ Πατάκη
Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη, Κώστας Βάρναλη, Εκδ Κέδρος
Η απολογία του Σωκράτη, Πλάτων – Ξενοφών, Εκδ Κυριακίδη
Η δίκη του Σωκράτη, Ι. Φ. Στοουν, Εκδ Λιβάνης – Νέα Σύνορα
Συμπόσιον, Ξενοφών, Εκδ Άγρα
Wikipedia

πηγή: Το Κλειδί της Σκέψης – tokleidi.wordpress.com

ΕΚΘΕΣΗ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1

 ΕNOTHTA 1

ΘΕΜΑ : «Γράψτε μια επιστολή σε ένα φίλο σας που πηγαίνει σε άλλο Γυμνάσιο. Μοιραστείτε μαζί του τις απόψεις και τα συναισθήματά σας από τις πρώτες μέρες στο νέο σας σχολείο.»

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

Πρόλογος – Η νέα σχολική χρονιά με βρίσκει σε καινούριο περιβάλλον, στο Γυμνάσιο κι αποφάσισα να σου γράψω τις εντυπώσεις μου!

Κύριο μέρος

1^η παράγραφος – Σκέψεις

ü      Πολλά και καινούρια μαθήματα, όπως τα Αρχαία Ελληνικά και η Βιολογία. Περισσότερο διάβασμα και λιγότερος ελεύθερος χρόνος. Κάποια είναι δύσκολα και βαρετά ενώ άλλα είναι πιο εύκολα και ενδιαφέροντα.

ü      Διαφορετικοί καθηγητές για κάθε μάθημα – όχι ένας δάσκαλος. Κάποιοι καλοί και πρόθυμοι να μας βοηθήσουν, άλλοι αυστηροί και απαιτητικοί.

ü      Πολλά παιδιά σε κάθε αίθουσα. Καινούριοι συμμαθητές – νέοι φίλοι.

ü      Κτίριο – τεράστιο προαύλιο με γήπεδα, μεγάλες και πολλές αίθουσες.

2^η παράγραφος – Συναισθήματα

ü      Αγωνία και άγχος για τα μαθήματα και τους καθηγητές.

ü      Φόβος για τα τεστ και τα διαγωνίσματα τριμήνου.

ü      Λύπη που τελείωσα το Δημοτικό και δεν είμαι στο ίδιο τμήμα με όλους τους παλιούς συμμαθητές μου.

ü      Χαρά που μεγάλωσα και πηγαίνω στο Γυμνάσιο.

ü      Περιέργεια να δω πώς θα είναι.

ü      Ηρεμία, όταν ξεκίνησαν τα μαθήματα και γνώρισα τους καθηγητές.

Επίλογος – Περιμένω με ανυπομονησία τα νέα σου! Καλή σχολική χρονιά!

      Στην επιστολή γράφουμε πάνω δεξιά τον τόπο και την ημερομηνία

ενώ κάτω αριστερά γράφουμε την προσφώνηση, δηλαδή :

                                                                                        Λαμία, 10 Οκτωβρίου 2013

Αγαπημένε μου φίλη / Άννα, 

Στο τέλος γράφουμε την αποφώνηση : Με αγάπη,

                                                                        Μαρία

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΘΕΩΡΙΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΘΕΩΡΙΑ pdf

Κ. Π. Καβάφης - Ιθάκη

"Το νόημα του ποιήματος τούτου είναι απλούν και σαφές. Ο άνθρωπος εις την ζωήν του επιδιώκει ένα σκοπόν "Ιθάκην", αποκτά πείραν, γνώσεις και ενίοτε αγαθά ανώτερα του σκοπού του ιδίου. Κάποτε δε την Ιθάκην, όταν φθάνει στο τέρμα των προσπαθειών του, την ευρίσκει πτωχικήν, κατωτέρα των προσδοκιών του. Εντούτοις η Ιθάκη δεν τον γέλασε".

Ithaka

As you set out for Ithaka hope the voyage is a long one, full of adventure, full of discovery. Laistrygonians and Cyclops, angry Poseidon—don’t be afraid of them: you’ll never find things like that on your way as long as you keep your thoughts raised high, as long as a rare excitement stirs your spirit and your body. Laistrygonians and Cyclops, wild Poseidon—you won’t encounter them unless you bring them along inside your soul, unless your soul sets them up in front of you. Hope the voyage is a long one. May there be many a summer morning when, with what pleasure, what joy, you come into harbors seen for the first time; may you stop at Phoenician trading stations to buy fine things, mother of pearl and coral, amber and ebony, sensual perfume of every kind— as many sensual perfumes as you can; and may you visit many Egyptian cities to gather stores of knowledge from their scholars. Keep Ithaka always in your mind. Arriving there is what you are destined for. But do not hurry the journey at all. Better if it lasts for years, so you are old by the time you reach the island, wealthy with all you have gained on the way, not expecting Ithaka to make you rich. Ithaka gave you the marvelous journey. Without her you would not have set out. She has nothing left to give you now. And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you. Wise as you will have become, so full of experience, you will have understood by then what these Ithakas mean.

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard (C.P. Cavafy, Collected Poems. Translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Edited by George Savidis. Revised Edition. Princeton University Press, 1992)

Ἰθάκη

Σὰ βγεῖς στὸν πηγαιμὸ γιὰ τὴν Ἰθάκη,
νὰ εὔχεσαι νἆναι μακρὺς ὁ δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας,
τὸν θυμωμένο Ποσειδῶνα μὴ φοβᾶσαι,
τέτοια στὸν δρόμο σου ποτέ σου δὲν θὰ βρεῖς,
ἂν μέν᾿ ἡ σκέψις σου ὑψηλή, ἂν ἐκλεκτὴ
συγκίνησις τὸ πνεῦμα καὶ τὸ σῶμα σου ἀγγίζει.

Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας,
τὸν ἄγριο Ποσειδώνα δὲν θὰ συναντήσεις,
ἂν δὲν τοὺς κουβανεῖς μὲς στὴν ψυχή σου,
ἂν ἡ ψυχή σου δὲν τοὺς στήνει ἐμπρός σου.

Νὰ εὔχεσαι νά ῾ναι μακρὺς ὁ δρόμος.
Πολλὰ τὰ καλοκαιρινὰ πρωϊὰ νὰ εἶναι
ποὺ μὲ τί εὐχαρίστηση, μὲ τί χαρὰ
θὰ μπαίνεις σὲ λιμένας πρωτοειδωμένους·

νὰ σταματήσεις σ᾿ ἐμπορεῖα Φοινικικά,
καὶ τὲς καλὲς πραγμάτειες ν᾿ ἀποκτήσεις,
σεντέφια καὶ κοράλλια, κεχριμπάρια κ᾿ ἔβενους,
καὶ ἡδονικὰ μυρωδικὰ κάθε λογῆς,
ὅσο μπορεῖς πιὸ ἄφθονα ἡδονικὰ μυρωδικά.

Σὲ πόλεις Αἰγυπτιακὲς πολλὲς νὰ πᾷς,
νὰ μάθεις καὶ νὰ μάθεις ἀπ᾿ τοὺς σπουδασμένους.
Πάντα στὸ νοῦ σου νἄχῃς τὴν Ἰθάκη.
Τὸ φθάσιμον ἐκεῖ εἶν᾿ ὁ προορισμός σου.

Ἀλλὰ μὴ βιάζῃς τὸ ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλὰ νὰ διαρκέσει.
Καὶ γέρος πιὰ ν᾿ ἀράξῃς στὸ νησί,
πλούσιος μὲ ὅσα κέρδισες στὸν δρόμο,
μὴ προσδοκώντας πλούτη νὰ σὲ δώσῃ ἡ Ἰθάκη.

Ἡ Ἰθάκη σ᾿ ἔδωσε τ᾿ ὡραῖο ταξίδι.
Χωρὶς αὐτὴν δὲν θἄβγαινες στὸν δρόμο.
Ἄλλα δὲν ἔχει νὰ σὲ δώσει πιά.

Κι ἂν πτωχικὴ τὴν βρῇς, ἡ Ἰθάκη δὲν σὲ γέλασε.
Ἔτσι σοφὸς ποὺ ἔγινες, μὲ τόση πείρα,
ἤδη θὰ τὸ κατάλαβες ᾑ Ἰθάκες τί σημαίνουν.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ- ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ 3,2,1-3

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ II,1-4

Πλάτωνας- " Η παιδεία είναι δεύτερος ήλιος για τους ανθρώπους "

Βιογραφία Πλάτωνος

O Πλάτων γεννήθηκε στην Αθήνα το 427 π.Χ. και καταγόταν από αριστοκρατική αθηναϊκή οικογένεια. Πατέρας του ήταν ο Αρίστωνας, ο οποίος καταγόταν από το γένος του βασιλιά Κόδρου, και μητέρα του ήταν η Περικτιόνη, η οποία ήταν αδερφή του Χαρμίδη, ενός από τους Τριάκοντα τυρράνους, και ανιψιά του Κριτία, επίσης μέλος των Τριάκοντα, με καταγωγή από το γένος του νομοθέτη Σόλωνος. Αδέρφια του ήταν οι Αδείμαντος και Γλαύκων. Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής, αλλά αργότερα ονομάστηκε Πλάτων γιατί είχε ευρύ στέρνο και πλατύ μέτωπο. Γνώρισε τον Σωκράτη σε ηλικία 20 ετών και έμεινε κοντά του μέχρι τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου (399 π.Χ.).

Μετά τη θανάτωση του Σωκράτη για λίγο καιρό κατέφυγε στα Μέγαρα, κοντά στον συμμαθητή του Ευκλείδη. Ύστερα γύρισε στην Αθήνα, όπου για 10 χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων, τα οποία φέρουν τη σφραγίδα της σωκρατικής φιλοσοφίας

Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Αίγυπτο και στην Κυρήνη, όπου σχετίστηκε με τον μαθηματικό Θεόδωρο, και τέλος στον Τάραντα της Ιταλίας, όπου γνώρισε τους πυθαγόρειους, από τη φιλοσοφική σκέψη των οποίων επηρεάστηκε αποφασιστικά.
Μετά πέρασε στη Σικελία. Στην αυλή του βασιλιά των Συρακουσών Διονυσίου Α΄ γνώρισε τον βασιλικό γυναικάδελφο Δίωνα, με τον οποίον συνδέθηκε φιλικά. Η φιλία όμως αυτή προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι' αυτό έδιωξε τον Πλάτωνα από τη Σικελία. Στην Αίγινα κινδύνεψε να πουληθεί ως δούλος αλλά τον εξαγόρασε ο Κυρηναίος φίλος του Αννίκερης.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα άνοιξε τη φιλοσοφική σχολή του, την Ακαδημία (387 π.Χ.) που στην είσοδο της είχε γράψει την επιγραφή 'Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω', δηλαδή: 'Κανένας ας μη μπαίνει εδώ, που να μην ξέρει γεωμετρία' και κατ` επέκταση, τα μαθηματικά, που ήταν τότε ένας κλάδος της φιλοσοφίας.

Η προσπάθεια όμως των δύο φίλων να προσηλυτίσουν στις ιδέες τους τον νέο ηγεμόνα Διονύσιο τον Πρεσβύτερο απέτυχαν. Για τρίτη φορά ήρθε στην αυλή των Συρακουσών το 361 π.Χ., με σκοπό να συμφιλιώσει τον Δίωνα με τον Διονύσιο. Αυτή τη φορά κινδύνεψε και η ζωή του. Τον έσωσε η επέμβαση του πυθαγόρειου Αρχύτα. Αλλά ο Δίωνας δεν γλίτωσε. Δολοφονήθηκε το 353 π.Χ..

Έτσι ο Πλάτωνας έχασε τον άνθρωπο στον οποίο στήριξε τις ελπίδες του για την επιβολή των πολιτικών του ιδεών. Από τότε και μέχρι τον θάνατό του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων.

πηγή:http://ellinonfilosofia.blogspot.gr/2011/03/blog-post_9322.html

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος ,ένας από τους σπουδαιότερους προσωκρατικούς φιλοσόφους.

" Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς. Και τους μεν θεούς έδειξε, τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε, τους δε ελευθέρους. "

ΘΕΩΡΙΕΣ

Όπως και ο Ξενοφάνης, ο Ηράκλειτος ξεκινά από την παρατήρηση του κόσμου, τον οποίο θεωρεί και αυτός ως ενιαίο όλο, που ως τέτοιο ούτε γεννήθηκε ούτε και θα χαθεί ποτέ. Και ενώ εκείνος την ουσία του κόσμου τη βρίσκει στη θεότητα, ο Ηράκλειτος τη βλέπει σε μία νοητική αρχή, το λόγο. Η αδιάκοπη αλλαγή, αστάθεια κάθε μερικού, του δημιουργεί τόσο δυνατή εντύπωση, ώστε σ' αυτό βλέπει τον καθολικό κοσμικό νόμο. Σε αντίθεση με τον Ξενοφάνη και την Ελεατική Σχολή, που πίστευε στην ακινησία του "είναι", του όντος,

ο Ηράκλειτος. διακήρυττε πως όλα μεταβάλλονται, τίποτε δε μένει σταθερό, ακίνητο: τα πάντα ρει, δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίης, "αεί γίγνεσθαι και μεταβάλλεσθαι και μηδέποτε το αυτό μένειν". Την αδιάκοπη αυτή κίνηση (ροή), κατά την οποία τα πάντα γίνονται και καταστρέφονται, ο Ηράκλειτος την έβλεπε ως μια αέναη πάλη αντίθετων αρχών, "εναντιοδρομία": πάντα κατ' έριν γίγνεσθαι. Την κίνηση αυτή και την αλλαγή την υπηρετούν ευεργετικές αντιθέσεις: το αντίξοον συμφέρον και εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίην. Πηγή για τις σωστές αυτές γνώσεις είναι το λογικό, ο λόγος.

Προς τον ορθολογισμό κλίνει και ο Ηράκλειτος: κακοί μάρτυρες ανθρώποισιν οφθαλμοί και ώτα. Το λογικό, ο λόγος, στον Ηράκλειτο δεν είναι δεμένος με μεταφυσικές, ιδεαλιστικές αντιλήψεις. Για το λόγο έκανε μια έκθεση, που η επίδρασή της φτάνει μέχρι τα χρόνια μας. Όλα στον κόσμο γίνονται λογικά, σύμφωνα μ' έναν αυστηρό νόμο, αδιάφορα αν δεν το αισθάνονται οι άνθρωποι. Ο λόγος είναι ο κοσμικός νόμος, η δύναμη που βρίσκεται μέσα στα πράγματα. Το ανθρώπινο λογικό είναι ένα κομμάτι, μια συνέπεια του κοσμικού λόγου. Παίρνοντας μέρος σ'  αυτόν οι άνθρωποι γίνονται λογικοί. Γι'  αυτό ο λόγος είναι κοινός και υποχρεωτικός για όλους, μ' όλο που οι άνθρωποι φαντάζονται και συλλογιούνται και ενεργούν ελεύθερα. Δικαιοσύνη και ηθική την πηγή τους την έχουν στον κοσμικό λόγο. Στον Η. η θεότητα είναι ενδοκοσμικός νους, που δημιουργεί (από μέσα του) τη φύση, την ιστορία, τη θρησκεία, το δίκαιο, την ηθικότητα.

Οι τρεις βασικές έννοιες του πανθεϊσμού του είναι: α) η ενότητα, β) η αιώνια αλλαγή, γ) η αδιάσπαστη νομοτέλεια της κοσμικής τάξης.Η πρώτη ύλη του κόσμου είναι η φωτιά, η θερμότητα, που είναι το πρώτο ευκίνητο στοιχείο μέσα στη φύση. Το πέρασμα από την πρώτη αυτή ύλη σ΄ όλες τις άλλες (αέρα, νερό, χώμα) ο Ηράκλειτος το έβλεπε ως μια διαρκή αλλαγή της φωτιάς, δηλ. ως μια αιώνια κίνηση της φωτιάς, που σβήνει και ξανανάβει. Ο πόλεμος (η πάλη) των στοιχείων ("πόλεμος πάντων πατήρ"), η "εναντιοδρομία", έχει κίνητρο το πυρ. Περίσσευμα θερμότητας σημαίνει περίσσευμα κίνησης και περίσσευμα ψυχρού σημαίνει ακινησία και νέκρα. Ο κόσμος κατά τον Ηράκλειτο. δε δημιουργήθηκε από κανέναν: "κόσμος τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών, ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ' ην αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωτον". Ο Ηράκλειτος θεωρείται υλιστής φιλόσοφος και η αντίληψή του για τη σχετική κίνηση και εξέλιξη του κόσμου τον χαρακτηρίζει ως πρόδρομο του διαλεκτικού υλισμού.

ΠΗΓΕΣ: W.Guthrie "Οι Έλληνες Φιλόσοφοι", και διάφορες ιστοσελίδες όπως η mythologia.8m.com, pireas.com/history/irakl_gr.htm

 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ | ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ BLOG  http://www.physics4u.gr/blog/ | 14/01/2011

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄Γυμνασίου Ενότητα 1 Μετάφραση Κειμένου Ενότητας και Παράλληλου Κειμένου

Η αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα - Επίκαιρος όσο ποτέ ο Πλάτωνας. . .

Οι άνθρωποι, από αρχαιότατες εποχές ως σήμερα, ζούμε φυλακισμένοι στα σώματά μας, μέσα στις παραισθήσεις, τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες μας που δημιουργούνται από τον εγωκεντρισμό, την επιθυμία για απόκτηση και εξουσία, τον ατομικισμό, την αδιαφορία για τους άλλους, την προσκόλληση μόνο στις σωματικές μας ανάγκες και σε αυτές που μας προστάζει η αυτοϊκανοποίηση του εαυτούλη μας και την άκριτη υπακοή σε αυτό που μας παρουσιάζουν ως πραγματικό και ως την μοναδική μας επιλογή για ζωή . Για να γνωρίσουμε την αλήθεια, πρέπει ν’ αποτινάξουμε τα δεσμά των αισθήσεων αλλά και τα δεσμά των ποικίλων εξουσιαστών, που αφήνουν ν’ αντιλαμβανόμαστε μόνο τα αντίγραφα και τις απατηλές σκιές της πραγματικότητας.

Έρχεται όμως κάποια στιγμή, που κάποιοι δεσμώτες, καταφέρνουν ν’ απαλλαγούν απ’ την επιρροή των αισθήσεων και των δογμάτων και να γνωρίσουν την αλήθεια, βασιζόμενοι στις αποδείξεις που τους παρέχει μόνο ο ορθός λόγος και η καθαρή σκέψη. Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι φιλόσοφοι και οι «πεπαιδευμένοι», οι μορφωμένοι, που η παιδεία τους δείχνει τον τρόπο πώς, ξεγλιστρώντας μέσα από τα ποικίλα δογματικά δίχτυα, να ξεφύγουν από τη μοίρα των δεσμωτών της σπηλιάς…

Άλλωστε ο κόσμος του σπηλαίου και όσα διαδραματίζονται εντός του είναι τόσο δεδομένος, ώστε να μη γεννά την παραμικρή αμφιβολία για το αν είναι αληθινός. Ωστόσο αυτό συμβαίνει και στη δική μας πραγματικότητα που δεδομένα και αληθινά θεωρούνται μόνο όσα μας δείχνουν τα ΜΜΕ, όσα μάθαμε στο σχολείο, όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας όχι όμως με τον νου μας, όσες επιθυμίες απορρέουν από τις σωματικές μας ανάγκες αλλά και τις ανάγκες επιβεβαίωσης του υπέρμετρου εγώ μας με αποτέλεσμα όλα αυτά να έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο στη ψευδαίσθηση πως είναι μόνος του και ο μόνος τρόπος να επιβιώσει είναι εις βάρος των άλλων και της φύσης.

Πηγή: RAMNOUSIA

Nεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου Δευτερεύσουσες Προτάσεις Θεωρία

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ 1 - ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ

&ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ

1.Κάθε βραχύχρονη συλλαβή, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία., π.χ. λόγος, καλός, λέξις.

2.Η προπαραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία,π.χ. πείθομαι, ναύαρχος.

3. Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, δεν τονίζεται η προπαραλήγουσα, π.χ. ἀνθρώπου, τραπέζης.

4. Μια μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει οξεία, αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, π.χ. μνήμη, χώρα.

5.Μια μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει περισπωμένη, αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη, π.χ.μῆλον,  κῆπος, δῶρον.